“… Uniek en veelzijdig …”
Veenmos groeit in dikke kussens in een waterrijke omgeving. Water dat arm is aan voedingsstoffen en een beetje aan de zure kant. Veenmos leeft van het schaarse voedsel dat met het regenwater mee komt. Via een klein gaatje in de celwand kan het water naar binnen en zo wordt een watervoorraad aangelegd. Het plantje kan wel 15 tot 25 keer het eigen gewicht aan water opnemen!
De onderkant van het veenmos sterft steeds af, terwijl de bovenkant blijft doorgroeien. Het afgestorven materiaal kan niet echt verrotten omdat het onder water ligt waar weinig zuurstof is. Toch gebeurt er iets mee: het gaat vervenen. Na heel lange tijd ontstaan er dikke lagen van afgestorven materiaal: het veen.
Veenmos is een veelzijdige plant. De uiteindelijke veenlagen leveren turf als brandstof. Turfstrooisel wordt onder andere gebruikt ter verbetering van de bodemstructuur, als substraat in terraria en als isolatiemateriaal. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd veenmos zelfs gebruikt om verwondingen te behandelen. Er was destijds een tekort aan katoen en veenmos bleek een prima alternatief. Het kon meer vocht opnemen dan katoen en had tevens een antiseptische werking.
Het veenmos draagt ook bij aan verdere verzuring van de bodem. Deze verzuring remt de afbraak-bacteriën en heeft zo een conserverende werking. Daardoor zijn mensen en dieren die eeuwen geleden in het veen zijn gestorven, goed bewaard gebleven. Een bekend voorbeeld hiervan is het meisje van Yde.
Veenmos kan ons ook helpen bij de klimaatverandering. Het houdt niet alleen water vast, maar het kan nog iets anders …, namelijk heel veel CO2 opslaan!
Nieuwsgierig geworden? Het veenmos is te zien in de vitrine in zaal 4.
