Een van de pronkstukken in de hal ‘Klokken van de Wereld’ in Museum Klok en Peel is een imposante spleettrom uit Papoea-Nieuw Guinea, afkomstig van de boorden van de Sepik-rivier.
Zo’n trom heet in de taal van de regio garamut.
De garamut kwam niet alleen bij de Papoea’s voor maar bij meer natuurvolkeren in de Indonesische archipel, op eilanden in de Grote Oceaan of in Afrika. Ons museum beschikt over meerdere kleine exemplaren.
De trom rust op twee steunen.
Op steun 1 zijn aan beide zijden handvatten uitgesneden in de vorm van een gestileerde neus.
Op steun 2 zijn aan beide zijden gezichten uitgesneden.
Aan uiteinden is de garamut voorzien van zittende figuren, de handen steunend op de knieën, de ogen bolvormig, de neus weergegeven als een C-vormige snavel.
De ene figuur is mannelijk de ander vrouwelijk.
Op de zijden van de spleettrom is een symmetrisch uitgesneden lijnmotief te zien.
De motieven zijn aan weerszijden gelijk.
De grote garamut is een uitgeholde boomstam die door een ingewijde werd aangeslagen met stevige drumstokken.
De toon kan variëren naar gelang de plek waar de trom wordt aangeslagen.
De Papoea’s beschouwen het geluid van zo’n trommel als een unieke ‘stem’ die lange afstanden kan overbruggen.
Dat maakt de spleettrom heel geschikt om vergaderingen aan te kondigen of mensen te waarschuwen, zelfs om contact op te nemen met naburige dorpen. Communicatie vindt plaats via een complexe reeks van ritmes en tonen.
Maar de garamut is meer dan een werelds instrument. Uit het binnenste van de spleettrom kan men bijvoorbeeld ook voor een laatste keer de stem van een overleden lid van de stam horen.
Zo staat de garamut centraal in het leven van een Papoea-clan.
Qua functie is deze houten trom vergelijkbaar met luidklokken in onze cultuur, vandaar dat hij in de klokkenhal staat geëxposeerd.
