Christianus goot als eerste gesigneerde klok

Dat de eerst bekende Nederlandse schrijver Hendrik van Veldeke was, leren we op school. Maar wie de eerst bekende Nederlandse klokkengieter was, vernemen we in Museum Klok & Peel in Asten. Dat beschikt namelijk over de oudste door een gieter gesigneerde klok van ons land.

Christianus maakte mij. In het jaar des Heren 1285 in de maand juni’, zo staat erop te lezen. De klok komt uit de protestantse kerk van het Zuid-Hollandse Hekelingen en is een bruikleen van het Rijksmuseum Amsterdam. Het Fries Museum in Leeuwarden heeft een klok die nog een jaar ouder is. Van deze klok uit het Friese Schillaard is de maker echter niet bekend.

De Christianusklok uit 1285 is vroeg gotisch, een model dat in de 12e en 13e eeuw uitgroeide tot het standaard klokmodel in West- en Midden-Europa. Het opschrift is met de hand uit was gesneden. De sierringen zijn gemaakt met koorden die in vloeibaar was werden gedompeld en daarna op de valse klok werden geplaatst. De klok heeft zeven gaten. Vier daarvan dienden voor de ophanging van een nieuwe klepel nadat het oude ijzeren klepeloog versleten of weggeroest was. Drie gaten in de flank moesten het barsten van de klok tegengaan.

Van Christianus kennen we enkel deze klok. Vermoedelijk was hij een rondreizende ambachtsman die klokken goot op locatie. Dat bleef nog eeuwen na hem het gebruik voor zware klokken die moeilijk te vervoeren waren. Dat Christianus zijn klok signeerde, duidt erop dat hij zich bewust was van zijn bijzondere klokkengietersambacht.

Deel op: